μείζων

-ον, θηλ. και μείζονα (ΑM μείζων, -ον και μειζότερος, Α και μειζονώτερος και, ιων. τ. μέζων, δωρ. τ. μέσδων, βοιωτ. τ. μέσσων, Μ και μειζονότερος, -έρα, ον)

1. ο μεγαλύτερων διαστάσεων, περισσότερος από το συνηθισμένο ή από όσο πρέπει

2. μεγαλύτερος στην ηλικία

νεοελλ.

φρ. α) «κατά μείζονα λόγον» — κατά μεγαλύτερη αιτιολογία ή υποχρέωση, για περισσότερους ή πιο σημαντικούς λόγους

β) (λογ.) «μείζων πρόταση» — η ηγουμένη πρόταση συλλογισμού

γ) ανατ. i) «μείζων επίπλουν» — πτυχή τού περιτοναίου η οποία φέρεται από το στομάχι μέχρι την ηβική σύμφυση, καλύπτοντας από εμπρός τα έντερα, και μοιάζει με πλατύ τετράπλευρο πέταλο

ii) «μείζων τροχαντήρας» — ένα από τα δύο ογκώματα τού μηριαίου οστού, κοντά στον αυχένα τού μηριαίου

δ) μουσ. i) «μείζων τόνος» ή «μείζων τρόπος» ή «μείζων συγχορδία» ή «μείζον διάστημα» — ένας από τους δύο κύριους συνδυασμούς τών μουσικών τόνων από τον οποίο παίρνει τον χαρακτήρα της μια μουσική σύνθεση

ii) μουσ. «μείζων κλίμακα» — συνεχής διαδοχή μέσα στο διάστημα τών επτά φθόγγων τής κλίμακας

νεοελλ.-μσν.

αυτός που ανήκει σε ανώτερο κοινωνικό στρώμα, ανώτερος

μσν.

1. ισχυρότερος

2. σπουδαιότερος

αρχ.

1. το αρσ. ως ουσ. ὁ μείζων

(ως τίτλος) ο αρχηγός

2. (το ουδ. ως επίρρ.) μεῑζον

περισσότερο

3. φρ. «οὔτε μεῑζον οὔτε ἔλαττον» — απολύτως τίποτε, καθόλου.

[ΕΤΥΜΟΛ. Ο ιων. τ. μέζων (< μέγ-jων) < θ. μεγ- τού μέγας. Ο αττ. τ. μείζων εμφανίζει -ει- αναλογικά προς τα συγκρ. ἀμείνων, κρείττων. Ο τ. μαρτυρείται και στη Μυκηναϊκή με τη μορφή mezo και πληθ. ουδ. mezoa και πιθ. στο ανθρωπωνύμιο mezavo].